UID: 12132

ลองนึกภาพสมองที่เหมือนศูนย์บัญชาการ สมองส่วนหน้า (Frontal Lobe) คือ ห้องควบคุมที่สั่งการทุกอย่าง ตั้

วันนี้ (6 ก.ย.2566) เวลาประมาณ 15.00 น. ตำรวจ สน.ดอนเมือง ได้รับแจ้งเหตุคนงานถูกแผ่นปูนทับในบ่อที่กำ

ลองนึกภาพสมองที่เหมือนศูนย์บัญชาการ สมองส่วนหน้า (Frontal Lobe) คือ ห้องควบคุมที่สั่งการทุกอย่าง ตั้งแต่การตัดสินใจว่าจะพูดอะไรในที่ประชุม การยั้งตัวเองไม่ให้โมโหเมื่อเจ้านายดุ ไปจนถึงการวางแผนชีวิตในอีก 5 ปีข้างหน้า จุดรวมอยู่ที่ตรงหน้าผากทั้งสิ้น และเป็นส่วนที่ทำให้มนุษย์เป็น "มนุษย์" ที่อยู่ร่วมกับคนอื่นได้ แต่ถ้าสมองส่วนนี้พัง ชีวิตอาจเปลี่ยนไปในแบบที่ไม่คาดคิด สมองส่วนหน้าสามารถเกิดความเสียหายได้จากหลายสาเหตุ เช่น อุบัติเหตุรถยนต์ การล้มหัวกระแทก หรือแม้แต่การถูกเขย่าตัวแรง ๆ ตอนเป็นเด็กทารก โดยเรียกอาการนี้ว่า Shaken Baby Syndrome ซึ่งพ่อแม่บางคนอาจไม่รู้ว่าอันตรายแค่ไหน สมองส่วนหน้ามีส่วนย่อย ๆ เช่น Prefrontal Cortex ที่ช่วยคิด ช่วยจัดการวางแผน และ Orbitofrontal Cortex ที่ควบคุมอารมณ์และมารยาทในสังคม ถ้า 2 ส่วนนี้บาดเจ็บ อาจเกิดผลกระทบ ดังนี้ พนักงานออฟฟิสวัย 50 ปีคนหนึ่ง สะท้อนถึงสถานการณ์ที่ได้เจอกับผู้ป่วยที่สมองส่วนหน้าได้รับความเสียหายให้ไทยพีบีเอสออนไลน์ฟัง ความเสียหายที่สมองส่วนหน้า ไม่ได้แค่ทำให้ใจร้อนหรือตัดสินใจแย่ มันอาจนำไปสู่โรคต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อชีวิตผู้ป่วยเองและคนรอบข้าง โรคเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องไกลตัว หลายคนอาจเคยเจอคนที่เปลี่ยนไปหลังจากเจออุบัติเหตุ หรือบางคนที่ดู "แปลกไป เปลี่ยนไป" โดยไม่รู้สาเหตุ ซึ่งอาจมาจากสมองส่วนหน้าที่มีปัญหา สมองส่วนหน้าที่เสียหายอาจเปลี่ยนคนธรรมดาให้กลายเป็นคนที่ก่อคดีร้ายแรงได้ มาดูเคสจริงที่ทำให้วงการแพทย์และกฎหมายต้องตกตะลึง Phineas Gage (1848) คนงานรถไฟชาวอเมริกันที่รอดชีวิตหลังแท่งเหล็กแทงทะลุหน้าผากของเขา เดิมทีเขาเป็นคนขยันและใจดี แต่หลังบาดเจ็บ เขากลายเป็นคนก้าวร้าว ดื่มเหล้า และเสียการควบคุมตัวเอง คดีนี้เป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้แพทย์รู้ว่า สมองส่วนหน้าควบคุมบุคลิกภาพ Charles Whitman (1966) อดีตนาวิกโยธินที่ยิงผู้คนจากหอคอยมหาวิทยาลัยเท็กซัส มีผู้เสียชีวิต 16 คน บาดเจ็บ 31 คน ก่อนหน้านี้ เขาบ่นถึงอาการปวดหัวและเริ่มมีพฤติกรรมที่ควบคุมไม่ได้ การชันสูตรพบเนื้องอกในสมองที่กดทับสมองส่วนหน้า ทำให้เขาเสียการควบคุมอารมณ์ John Hinckley Jr. (1981) ชายที่พยายามลอบสังหาร ปธน.สหรัฐฯ โรนัลด์ เรแกน การสแกนสมองพบความผิดปกติในสมองส่วนหน้า ซึ่งทำให้เขาขาดความยับยั้งชั่งใจและหมกมุ่นกับความคิดสุดโต่ง ศาลตัดสินว่าเขา "วิกลจริต" และไม่ต้องรับโทษจำคุก Herbert Weinstein (1992) ชายวัย 65 ปีที่ฆ่าภรรยาด้วยการผลักออกจากหน้าต่าง การตรวจพบถุงน้ำขนาดใหญ่ในสมองส่วนหน้า ซึ่งอาจทำให้เขาขาดการควบคุมอารมณ์ คดีนี้เป็นครั้งแรกที่ศาลสหรัฐฯ ใช้การสแกนสมองเป็นหลักฐานในคดีอาญา งานวิจัยของ ดร.เอเดรียน ไรน์ นักประสาทวิทยา พบว่า นักโทษที่ก่อคดีรุนแรง เช่น ฆาตกรรม มักมีสมองส่วนหน้าที่ทำงานผิดปกติ โดยเฉพาะบริเวณที่ควบคุมความรู้สึกผิดและการยับยั้งพฤติกรรม ถ้าสมองส่วนหน้าเสียหาย การรักษาจะขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรง แต่ไม่ใช่ว่าจะหมดหวัง มีวิธีช่วยให้ชีวิตดีขึ้นได้ ส่วนถ้าสมองเสียหายถาวร เช่น สมองเสื่อม การดูแลแบบประคับประคอง เช่น มีคนดูแลใกล้ชิด จะช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวรับมือได้ดีขึ้น หลายคนอาจเคยเจอคนที่จู่ ๆ ก็ดู "แปลกไป" เช่น เพื่อนร่วมงานที่เปลี่ยนไป ญาติที่เริ่มทำตัวไม่เหมือนเดิม อาการของสมองส่วนหน้าที่เสียหายอาจปรากฏในคนใกล้ตัว โดยไม่ต้องรออุบัติเหตุใหญ่ ๆ สัญญาณที่ควรระวัง ได้แก่ ลองนึกถึงใครสักคนในที่ทำงาน ที่เริ่มมาสายบ่อยขึ้น พูดจาไม่คิด หรือตัดสินใจแปลก ๆ ทั้งที่เมื่อก่อนเขาเป็นคนรอบคอบ อาจไม่ใช่แค่เขา "นิสัยเปลี่ยน" แต่สมองส่วนหน้าของเขาอาจมีปัญหา สาเหตุอาจมาจากอุบัติเหตุเล็ก ๆ หรือแม้แต่กาวิเคราะห์ บอล ชลบุรี กับ ตราดรถูกเขย่าตัวแรง ๆ ตอนเด็ก ๆ ซึ่งบางครั้งพ่อแม่ก็ไม่รู้ว่านั่นอันตราย ถ้าสงสัยว่าตัวเองหรือคนใกล้ตัวมีปัญหาที่สมองส่วนหน้า หมอสมัยนี้มีวิธีตรวจที่แม่นยำ ได้แก่ ข้าราชการคนหนึ่งให้ข้อมูลเพิ่มเติม เมื่อคนใกล้ตัวเป็นผู้ป่วยโดยไม่รู้ตัว สมองส่วนหน้าเสียหายจากอุบัติเหตุรถชนเพียงเล็กน้อย แต่ก็ยังมีสาเหตุอื่น ที่คนทั่วไปอาจเจอได้ เช่น ในที่ทำงาน อาจเจอเพื่อนร่วมงานที่ดู "ควบคุมตัวเองไม่ได้" เช่น พูดจาไม่เหมาะสมในที่ประชุม หรือตัดสินใจอะไรที่ทำให้ทีมเดือดร้อน แต่แทนที่จะตัดสินว่าเขา "นิสัยไม่ดี" ลองชวนคุยและแนะนำให้ไปหาหมอ เพราะเขาอาจมีปัญหาที่สมองโดยไม่รู้ตัว สมองส่วนหน้าที่เสียหาย ไม่ว่าจะจากอุบัติเหตุ การเขย่าตัวตอนเด็ก หรือสาเหตุอื่น ๆ อาจเปลี่ยนคนรู้จักให้กลายเป็นคนละคน จากคนสุภาพอาจกลายเป็นคนใจร้อน ขาดความยับยั้งชั่งใจ หรือแม้แต่ก่อคดีร้ายแรงอย่างที่เห็นในเคส Phineas Gage หรือ Charles Whitman โรคที่ตามมา เช่น โรคบุคลิกภาพต่อต้านสังคม สมาธิสั้น หรือสมองเสื่อมส่วนหน้าและขมับ สามารถทำลายทั้งชีวิตผู้ป่วยและคนรอบข้าง แต่ข่าวดีคือ มีวิธีช่วย เริ่มจากการบำบัด ใช้ยา ฟื้นฟูสมอง หรือปรับชีวิตประจำวัน ถ้าสังเกตเห็นเพื่อนร่วมงาน ญาติ หรือแม้แต่ตัวเอง มีอาการแปลก ๆ เช่น ใจร้อนเกินเหตุ ลืมงานบ่อย หรือทำอะไรไม่ยั้งคิด อย่าปล่อยผ่าน ชวนไปหาหมอเพื่อตรวจสมอง อาจช่วยให้เจอปัญหาและแก้ไขได้ทันเวลา จงมีเมตตา อย่ามองแค่ว่า คน ๆ นี้เป็นคนนิสัยเสีย เพราะบางที สมองของเขาอาจกำลังขอความช่วยเหลืออยู่ก็ได้ รู้หรือไม่ : ความเสียหายที่สมองส่วนหน้า สามารถทำให้ คนกล้าปฏิเสธความผิด ไม่รู้สึกผิด ใช้ชีวิตแบบผิด ๆ และไม่ยอมรับผิด แม้หลักฐานชัดเจน เพราะขาดการทำงานของส่วนที่ควบคุมศีลธรรมและมโนธรรม ที่มา: National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS), The Anatomy of Violence : The Biological Roots of Crime, Principles of Frontal Lobe Function. Oxford University Press., Cleveland Clinic. Frontal Lobe Damage : Symptoms, Causes, and Treatment., Case Studies : Phineas Gage, Charles Whitman, John Hinckley Jr., and Herbert Weinstein from Forensic Neuroscience Literature. อ่านข่าวเพิ่ม : “มาดามแป้ง” บริจาค 25 ล้านช่วยสมาคมฯ จ่ายหนี้สยามสปอร์ต ตม.1 ตรวจไซต์งานก่อสร้างศาลฯ ไม่พบคนจีนใช้วีซา นศ.ทำงาน

ตร.นครบาลตรวจค้นพื้นที่เป้าหมาย ได้ของกลางยาเสพติดจำนวนมาก ตำรวจนครบาลดินแดงปิดล้อมตรวจค้นชุมชนริมคล