UID: 93183

วันนี้ (26 พ.ค.2565) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในพิธีเบิกเนตรท้าวเวสสุวรรณ วัดเกาะสุวรรณาราม นายชัชชาติ ส

ปรากฏการณ์ “เอลนีโญ” และ “ลานีญา”ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์

ปรากฏการณ์ “เอลนีโญ” และ “ลานีญา”ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ พืช และสัตว์ ที่อาศัยอยู่ในจักรวาลนี้เท่านั้น แต่อานุภาพสภาวะโลกร้อน หรือ “ Climate change” ยังสะเทือนไปถึงเชื้อโรคนานาชนิด ที่ถูกกลบฝังและแช่แข็งนานนับพันปี ให้ฟื้นคืนชีพกลับมา เมื่อน้ำแข็งขั้วโลกเริ่มละลาย ด้วยว่าสัญชาติญาณในการปรับตัวเพื่ออยู่รอดของสิ่งมีชีวิต ทั้งคน-สัตว์ และเชื้อโรคนั้นไม่ต่างกัน โดยเฉพาะเชื้อโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัส ซึ่งเป็นสาเหตุของ "เชื้ออุบัติใหม่" ในข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์ เชื้อโรคดังกล่าว บางชนิดได้หายจากสารบบของไทยไปนานแล้ว แต่มันก็ฟื้นคืนชีพและปรับตัวให้แข็งแกร่งขึ้นตามสภาพแวดล้อม น.สพ.ภัทรพล มณีอ่อน หรือ "หมอล็อต" หัวหน้ากลุ่มงานจัดการสุขภาพสัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช อธิบายกับไทยพีบีเอสออนไลน์ ว่า หลังการละลายของน้ำแข็งขั้วโลก นักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่า เชื้อโรคดึกดำบรรพ์ที่ถูกแช่แข็งไว้นับล้านปีได้ผุดออกมา เมื่อถูกกระตุ้นด้วยแสงแดดจึงละลายออกมา และแพร่กระจายสู่สิ่งมีชีวิต มีการตรวจสอบไขกระดูกซากแมมมอธ พบโรคสำคัญเชื้อ “พิษสุนัขบ้า” จึงวิเคราะห์ว่าอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้แมมมอธสูญพันธุ์ และปัจจุบันเรายังเอาชนะเชื้อโรคชนิดนี้ไม่ได้ ภาพ : เสื้อมุ้งกันยุงแจกจ่าย จนท.พิทักษ์ป่า ป้องกันโรคติดต่อ ภาพ : เสื้อมุ้งกันยุงแจกจ่าย จนท.พิทักษ์ป่า ป้องกันโรคติดต่อ หมอล็อต อธิบายต่อว่า เชื้อโรคจะเข้าหามนุษย์ หากสภาพอากาศเปลี่ยนแปลง ขณะที่สัตว์ก็มีการปรับพฤติกรรม ย้ายถิ่นหนีหนาวสู่พื้นที่อุณหภูมิอบอุ่น ที่ผ่านมาเราอาจตื่นเต้นประหลาดใจกับการอพยพของนกบางชนิดเข้ามาในไทย แต่การเดินทางข้ามทวีปนานนับเดือน นกแวะพักปีก คลายความเหนื่อยล้าตามประเทศต่าง ๆ กลายเป็นความเสี่ยงที่ต้องเฝ้าระวังโรคระบาดในประเทศทางผ่าน ดังนั้นจึงต้องเตรียมมาตรการจัดการความเสี่ยงเชื้อแบคทีเรีย หรือไวรัสบางตัว เพราะอาจเป็นเชื้อโรคของสายพันธุ์ย่อยที่ไม่เคยพบมาก่อน และมนุษย์ไม่มีภูมิคุ้มกันทำให้เกิดโรครุนแรงมาก หัวหน้ากลุ่มงานจัดการสุขภาพสัตว์ป่าฯ ตั้งข้อสังเกตว่า ในมุมมองทางระบาดวิทยา สัตว์อพยพย้ายถิ่นมาหากินในบ้านเรา หรือใช้เป็นเส้นทางทางผ่าน ต้องสงสัยว่าเขาเอาอะไรมาด้วย เป็นความเสี่ยงที่มองข้ามไม่ได้ สำหรับกรมอุทยานฯ นับตั้งแต่เกิดเหตุโรคไข้หวัดนกระบาดในไทยปี 2546 ได้ร่วมกับกรมปศุสัตว์ กรมควบคุมโรค สำรวจเฝ้าระวังนกในธรรมชาติและนกอพยพ โดยเฉพาะในพื้นที่ชุ่มน้ำ โดยต้องตรวจหาโรคไข้หวัดนก และไวรัสชนิดอื่น ๆ ด้วย หมอล็อต บอกว่า นอกจากการเฝ้าระวังเชื้อโรคต่างถิ่นที่มาพร้อม ๆ กับการอพยพของนกแล้ว ปัญหาการบริโภคสัตว์ป่า โดยเฉพาะเมนูเปิบพิสดาร ก็เพิ่มโอกาสสัมผัสตัวสัตว์โดยตรงจากสารคัดหลั่ง เลือด น้ำเหลือง น้ำหนอง น้ำลาย และเนื้อ ไม่ควรชะล่าใจว่า เนื้อปรุงสุกแล้วไม่เป็นอะไร เพราะคนจะรับเชื้อโรคจากขั้นตอนประกอบอาหาร แม้แต่ "ค้างคาว" ซึ่งพบว่า เป็นแหล่งรังโรคที่พบเชื้อไวรัสหลายชนิด ซึ่งเชื้อโรคจากค้างคาวไม่ได้ติดต่อสู่มนุษย์โดยตรง แต่ผ่านโฮสต์ตัวกลาง คือ สัตว์เลี้ยง ปศุสัตว์ สัตว์ป่า เช่น เชื้อไวรัสอีโบลาที่พบค้างคาว และลุกลามไปติดมนุษย์ เนื่องจากมนุษย์ไปกินเนื้อกอลิลา หรือเชื้อเมอร์ส อูฐติดจากค้างคาว แล้วติดสู่คน, ซาร์ส ชะมด-อีเห็นติดจากค้างคาว แล้วติดสู่คน, รวมทั้งเฮนดราไวรัส ม้าติดจากค้างคาว แล้วติดสู่คน, โควิดพบในค้างคาว ติดสู่โฮสต์ตัวกลางในตลาดค้าสัตว์ป่า หรือตัวลิ่น เมื่อเชื้อกลายพันธุ์จึงเพิ่มโอกาสติดสู่คน เป็นต้น หมอล็อต กล่าวอีกว่า ขณะนี้มีโรคติดต่อระหว่างสัตว์เเละคนที่ต้องเฝ้าระวังพิเศษ 5 อันดับ ได้แก่ โรคไข้หวัดนก (Zoonotic avian influenza) โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19, SARS, MERS) โรคติดเชื้อไวรัสนิปาห์ (Nipah virus) โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies) และโรคอีโบลา (Ebola) หรือกรณีล่าสุดการแพร่ระบาดของมาลาเรียโนวไซที่เกาะช้าง จ.ตราด ซึ่งมีลิงเป็นรังโรคและมียุงก้นปล่องตัวเมียเป็นพาหะกระจายสู่คนในชุมชน จึงต้องเก็บตัวอย่างยุงมาตรวจหาเชื้อและวางแผนป้องกันโรคไม่ให้ระบาดเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ หมอล็อต ยังอธิบายเพิ่มเติม กรณีนักท่องเที่ยวป่วยโรคระบบทางเดินหดู หวย ออมสิน ออก วัน นี้ายใจโดยไม่ทราบสาเหตุ หลังกลับจากเที่ยวป่าที่ จ.นครศรีธรรมราช เมื่อปลายปี 2565 ต่อมาแพทย์ได้สอบสวนโรคพบว่า สาเหตุจากการเข้าไปถ่ายภาพในโพรงต้นช้าม่วง ซึ่งเป็นต้นไม้ขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นที่อาศัยของค้างคาว และนักท่องเที่ยวได้ติดเชื้อจากมูลค้างคาวที่ลอยอยู่ในอากาศภายในโพรงต้นไม้ดังกล่าว Climate change กระทบทุกสิ่งมีชีวิตบนโลก ทั้งคน พืช และสัตว์ รวมทั้งสิ่งมีชีวิตติท้องทะเล ไม่เว้นแม้แต่จุลินทรีย์ เชื้อโรคตัวเล็ก ๆ ล้วนต้องปรับตัวเพื่อความอยู่รอด ในอนาคตอันใกล้มนุษย์อาจเผชิญโรคจาก Disease X ไวรัสชนิดใหม่ ๆ หรือเชื้อโรคดึกดำบรรพ์ ไวรัสที่ซ่อนตัวอยู่นับล้านปี และฟื้นชีพคืนกลับมาใหม่ก็เป็นได้ อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง "หมอล็อต" เตือนอย่ามุดโพรงต้นไม้ เสี่ยงป่วยฮิสโตพลาสโมซิส 2566 โลกร้อน อากาศแปรปรวน การพยากรณ์ไม่ง่าย โลกร้อน “ลานีญา” สลับขั้ว "เอลนีโญ"ไทยเผชิญฝนน้อย-แล้งยาว 19 เดือน "หมีพิซลี" สัตว์กำเนิดใหม่จาก "ภาวะโลกร้อน" โลกร้อนในมุม “KongGreenGreen” สิ่งแวดล้อมทางรอด ไม่ใช่ทางเลือก

วันนี้ (6 ม.ค.2568) นายยศวัฒน์ เธียรสวัสดิ์ ผอ.สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 1 (ปราจีนบุรี) กล่าวว่า